Ερωτική Ποίηση Αρχαίας Αιγύπτου




Ancient Egyptian Art. Courtesy of Brooklyn Museum




Ερωτική Ποίηση Αρχαίας Αιγύπτου

Ποιήματα

Επιλογή - Μετάφραση - Επίμετρο: Νικολέττα Σίμωνος



ΑΝΩΝΥΜΟΣ

ΑΤΙΤΛΟ

Ερωτικό ποίημα από την εποχή του Μέσου Βασιλείου (1991-1668 π.Χ.) της αρχαίας Αιγύπτου

Σείστηκε η γη στο πέρασμά σου,
Κι όπως περπάταγες, όλα τριγύρω τά’ κανες
να μοιάζουν ιερά.
Κι έστρεψες τα μπλε σου μάτια πάνω μου πρώτη φορά
Και με της νύχτας το βάθος μού μίλησες
Σαν έν’ αηδόνι που για να πετάξει δεν έχει ανάγκη τα φτερά.
Tι ευλογία είν΄ το βλέμμα σου ν’ αξίζω!
Είδα βροχή στην έρημο,
Κι όλα τ’ αδύνατα να γίνονται τα είδα δυνατά.
Οι προσευχές μου φέρουν όλες τ’ όνομά σου.
Εύχομαι να ‘μ’ αγνός, να μπορώ να σε ποθώ.
Πάρε με όπως λαχταρά η καρδιά σου,
Ο δούλος σου






ΑΝΩΝΥΜΟΣ

ΤΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΤΟΥ ΛΟΥΛΟΥΔΙΟΥ


Ερωτικό τραγούδι από την εποχή του Νέου Βασιλείου (1539-1075 π.Χ.) της αρχαίας Αιγύπτου

(απόσπασμα)


Ακούω τη φωνή σου, και είναι σαν
Να γεύομαι τον οίνο του ροδιού:
Αντλώ ζωή από το άκουσμά της.
Παρά να τρώω ή να πίνω,
Κάλλιο να μπόραγα
Σε κάθε μου ματιά
Να έβλεπα εσένα.







ΑΝΩΝΥΜΟΣ

ΑΤΙΤΛΟ


Έλα, Ψυχή μου, κολύμπα σε μένα!
Το νερό ξεχειλίζει απ’ την αγάπη μου
Που μ’ οδηγεί σε σένα.

Κι όπως βρισκόμαστε μες στο νερό αντάμα,
Τ’ άνθη ακουμπάω στον κόρφο μου
Που ‘ναι γυμνός και στάζει νάμα.
Και το φεγγάρι κάνει τ’ άνθη μου σαν τον λωτό ν’ ανθίζουν.

Μα στα χαρίζω τ’ άνθη μου
Γιατί είν’ όμορφα,
Κι εσύ το χέρι μου κρατάς
Καταμεσής του ποταμού.






ΑΝΩΝΥΜΟΣ

ΑΤΙΤΛΟ


Ερωτικό ποίημα από την 20η Δυναστεία (1200-1085 π.Χ.) του Νέου Βασιλείου της αρχαίας Αιγύπτου

Ένα κολιέ από μπουμπούκια φορά.
Κι είναι τα κόκαλά της σαν καλάμια εύθραυστα.
Ένα δαχτυλίδι φοράει με σφραγίδα
Και στα χέρια ένα άνθος του λωτού κρατά.
Ενώπιον πάντων την ασπάζομαι
Ο έρωτάς μου κρυφός να μη μείνει.
Μου κλέβει την καρδιά,
Και όταν με κοιτά,
Αγαλιάζομαι.






Επίμετρο:

Και ποιον δεν έχουν συναρπάσει οι λυρικές τούτες εκφράσεις του έρωτα των αρχαίων Αιγυπτίων. Μήτε τον Πάουντ είχαν αφήσει αδιάφορο μήτε και τον Σεφέρη.

Είναι αλήθεια πως η ερωτική ποίηση των αρχαίων Αιγυπτίων αποτελεί δυστυχώς, ακόμα και σήμερα, τον ξεχασμένο, παραμελημένο ίσως, θησαυρό της αρχαίας Αιγύπτου. Και είναι όντως πολύτιμη, πρωτίστως για την αμεσότητά της, που μηδενίζει, θα λέγαμε, την όποια χωροχρονική απόσταση μεταξύ ημών και των αρχαίων κατοίκων της σαγηνευτικής ετούτης χώρας. Κι ενώ, λοιπόν, το εσωτερικό των αρχαίων αιγυπτιακών τάφων αναπαριστά με μια εξιδανίκευση τη ζωή των αρχαίων Αιγυπτίων, η ποίηση συνιστά το πεδίο εκείνο από όπου μπορεί κανείς να αντλήσει πληροφορίες για την αληθινή ζωή των ανθρώπων των χρόνων εκείνων.

Τα ερωτικά αυτά ποιήματα που μας έρχονται από τα βάθη του αρχαίου αιγυπτιακού κόσμου, άλλοτε ως ποιήματα κι άλλοτε ως τραγούδια και ύμνοι, λαϊκής συνήθως προέλευσης, δεν αναλώνονται στους κλασικούς κανόνες μετρικής, αλλά, γραμμένα σε ελεύθερο στίχο, εστιάζουν, κατά κύριο λόγο, στο συναίσθημα, υποδηλώνοντας το πάθος και τη δίψα των ανθρώπων για ζωή. Και είναι τούτη η ανεπιτήδευτη έκφραση του ατόφιου και ειλικρινούς συναισθήματος (εντός του ηθικού πλαισίου της εποχής, βέβαια) που γοητεύει τον αναγνώστη. Τον κερδίζει τόσο με την απλότητα και την αμεσότητά της όσο και με την τρυφερότητα και την θελκτική της αθωότητα –δεν υπάρχει ίχνος πρόκλησης και σε αυτήν ακόμα την περιγραφή του ανθρώπινου (γυναικείου, κυρίως) σώματος1. Η φύση, όπως και η θρησκεία, διαδραματίζει σημαίνοντα ρόλο στην ερωτική ποιητική έκφραση αυτών των ανθρώπων.

Εν κατακλείδι, να αναφέρουμε πως, στην πλειονότητά τους, τα αρχαία αυτά αιγυπτιακά ποιήματα ανακαλύφθηκαν, σε πάπυρους στο εσωτερικό αρχαίων τάφων, κατά τις αρχαιολογικές ανασκαφές στο Deir el-Medina, ένα εργατικό χωριό λίγο έξω από την Κοιλάδα των Βασιλέων, χώρο ταφής των Φαραώ.



Ν.Β. Τα ανωτέρω ποιήματα έχουν μεταφραστεί/αποδοθεί από τα ιερογλυφικά στα αγγλικά από τους Αμερικανούς αιγυπτιολόγους M.V. Fox και J.M. Kellner. Μετάφραση από τα αγγλικά στα ελληνικά: Νικολέττα Σίμωνος.

Α' δημοσίευση: Θράκα

-----------------
1 Η έκφραση του ερωτισμού, μέσω λόγου ή εικόνας, των ανώτερων κοινωνικών στρωμάτων των αρχαίων Αιγυπτίων είναι ένα άλλο κεφάλαιο που δεν έχει σχέση με την εν λόγω ποίηση του απλού λαού.

Σχόλια

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

Τον γιο που δεν έχω

Καλοκαίρι

1974, Το μαύρο καλοκαίρι